Yusufeli bölgesi, Çoruh Nehri havzasında yer alan batıda Bayburt, İspir, doğuda Oltu ve kuzeyde Artvin bölgeleri kültür çevresinde yer almaktadır. Nehir havzaları insanoğlunun ilk önce yerleşik hayata geçerek tarım toplumunu oluşturduğu yerlerdir. Çoruh havzası tarih öncesi devirlerde yaşanmış kültürlerin izlerini taşımaktadır. Çoruh havzasının orta bölümünde yer alan Yusufeli bölgesinde Kalkolitik Çağ´ın Bakır devrine (M.Ö. 5500–3000) ait kalıntılar bulunmuştur. 1955 yılında yol yapımı sırasında Yusufeli´nin Nizgavan (Demirköy) köyünde bir bakır balta çıkarılmıştır. Bakır baltanın bulunması bölgenin tarih öncesi çağlarını aydınlatır nitelikte olup Anadolu´nun en eski yerleşim yerlerinden biri olduğunu göstermektedir. Çoruh havzasında Nizgavan´da bakır balta, Artvin´de bulunan tunç baltaların tarih öncesi/yazı öncesi Kalkolitik ve Tunç Çağı´na ait kalıntılar olarak, Anadolu´da Divriği- Kangal, Malatya-Elazığ, Kahramanmaraş ve Amik ovasından Filistin´e kadar uzanan, kuzeyde Trans-Kafkasya ve İran´da Urmiye Gölü´ne ve Karadeniz dağlarına kadar yayılan Hurri kültürüne ait olduğu kabul edilmektedir. Tarihi devirlerin başında Anadolu´da yayılmış, başkenti Kızılırmak kavşağında Hattuşaş olan Hititler (M.Ö. 2000- 1300) devrinde Kuzeydoğu Anadolu´da ortaya çıkarak ve Çoruh havzasına hâkim olan Hayaşa-Azzi Krallığı hüküm sürmekteydi. Anadolu´nun büyük devletlerinden olan Hititler, kuzeye doğru yayılma göstermişse de Çoruh boylarının sarp arazi yapısı ve Hititlerin iç siyasi mücadelelerinden yararlanan Hayaşa Krallığı, Hitit ilerleyişini durdurmuştur. Hayaşalılar, bu teslim olmaz özelliklerinden dolayı Hitit tabletlerinde az medeni/bayağı tabirleriyle anılmıştır. Orta ve aşağı Çoruh boyunda yer alan Yusufeli bölgesinin asıl tanınması, Asurluların en güçlü komşusu ve düşmanı olan ve M.Ö. 831 yılında Van şehrini başkent yapan Urartu Krallığı devrinde olmuştur.3 Halkına “Hadeliler” adı verilen Urartu Krallığı, Kral Menua ile oğlu Argişti çağlarında (M.Ö. 8. Yüzyıl) hızlı bir ilerleme göstermiştir. Argişti, ülkesinin sınırlarını Anadolu içlerine ve Kafkasya zirvelerine doğru genişletmiştir. Asurlulara karşı çetin savaşlar yaparak Dicle ve Fırat nehirleri başlarını ele geçirmiştir. Urartuların bu parlak çağı Argişti´den sonra tahta çıkan oğul ve torunları devrinde de devam etmiş, ancak M.Ö. 8. yüzyıl sonlarına doğru Asurlu saldırıları ve kuzeydoğudan gelen Kimmer ve İskit dalgaları önünde zayıflayarak gerileme dönemine girmiştir. M.Ö. 7–6. yüzyıllarda Çoruh havzasına civar ülkelerde büyük değişiklikler olmuştur. Eski krallıklar yıkılmış ve yenileri boy göstermiştir. Bu sırada birçok halk kitleleri yerlerinden oynamış, yeni gelenler eskileri ya yerlerinden çıkarmış ya da karışarak yeni karışık toplumlar oluşmuştur. 6. yüzyılda Karadeniz´in Çoruh ağzı bölgesinde İyonyalı Rum gemiciler yeni koloniler kurmaya başladığında, Kafkasya ve kuzey Karadeniz bölgelerinde İskitler yaşamaktaydı. Bu dönemde İskitler, en güçlü devirlerini yaşamaktaydı. Güçlenen Pers Kralı Danius, İskit ülkesine saldırmışsa da ağır bir mağlubiyet almıştır.